Ösen'den Yerli Üretim ve Halk Sağlığı Uyarısı: Önlemler Ne Zaman Alınacak?

Bağımsız İzmir Milletvekili Seda Kaya Ösen, Türkiye'ye gümrüksüz ve kontrolsüz giriş yapan ürünlerin yerli sanayi ve istihdam üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekti. Sanayicilerin yaşadığı sorunları Meclis gündemine taşıyan Ösen, e-ticaret yasasının yürürlüğe girmesine rağmen bazı uluslararası şirketlerin henüz Türkiye'ye temsilci atamadığını belirtti. Ösen, "Hem yerli üretimi hem de halk sağlığını tehdit eden bu ürünlere karşı ne zaman önlem alacaksınız?" sorusunu yöneltti.

Ösen, sanayicilerin e-ithalattaki denetimsiz süreçler nedeniyle yaşadığı mağduriyetleri Meclis'e taşıdı. E-ticaret yasasının yürürlükte olmasına rağmen bazı uluslararası firmaların hala Türkiye'ye temsilci atamadığına dikkat çeken Ösen, Ticaret Bakanı Ömer Bolat'ın yanıtlaması istemiyle yazılı bir soru önergesi sundu.

Ösen, önergesinde şunları kaydetti: “Ticaret Bakanlığı'nın e-ticarette haksız rekabeti ve tekelleşmeyi önlemek amacıyla hazırladığı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, 2022 Temmuz'unda yasalaştı ve 1 Ocak 2024'te Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi."

“Ticaret Bakanlığı, e-ticaret yasasını destekleyici alt düzenlemeleri tamamladı. İlgili yasalarla yerli üreticileri ve firmaları koruma amacıyla uluslararası şirketlere Türkiye'ye temsilci atama zorunluluğu getirildi. Ancak, bazı uluslararası e-ticaret firmalarının hala Türkiye'ye temsilci atamadığı görülüyor. Bu durum, yerli üretici ve firmaların mağduriyetine yol açıyor.”

Ticaret Bakanlığı'nın, e-ithalatla ülkeye güvensiz ve kalitesiz ürün girişini azaltmak için gümrüksüz alışveriş limitini düşürüp vergileri artırmasına rağmen, bu soruna tam olarak çözüm bulunamadığı belirtildi.

Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) ve Ev ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği'nin (EVSİD) kamuoyuna yansıyan şikayetleri, yaşanan mağduriyetin boyutlarını gözler önüne seriyor. TASD'nin sektör üzerine yaptığı bir çalışma, yalnızca geçen yıl Çin'de faaliyet gösteren ve Türkiye'de temsilcisi olmayan bir platformdan 7-8 milyon çift ayakkabı sipariş edildiğini ortaya koydu. Bu durum, yerli sanayicinin ürettiği kaliteli ürünlerin rekabet gücünü azaltırken, aynı zamanda ciddi istihdam kayıplarına neden oluyor. Sektör temsilcilerinin verilerine göre, 2022'de 380 bin olan istihdam bugün 250 binin altına düştü. Yaklaşık 130 binlik istihdam kaybının nedenleri arasında denetimsiz ve kontrolsüz e-ithalat gösteriliyor. Ayakkabı sektöründe ihracat 1.2 milyar dolar civarında seyrederken, ithalat 1.7 milyar dolara yükseldi.

Ayrıca, 30 Euro'nun altındaki gümrüksüz ürünlerin gümrükten geçişinde herhangi bir teste tabi tutulmadığı biliniyor. Bu durum, haksız rekabet ve istihdam azalmasının yanı sıra halk sağlığı ile ilgili endişelere yol açıyor. TASD, Ticaret Bakanlığı ile temasa geçerek, bu şekilde Türkiye'ye getirilen ayakkabıların kanserojen ve alerjen risk taşıdığı iddialarının araştırılmasını istedi. Benzer şikayetler ev ve mutfak eşyaları sanayicilerinden de geliyor. Özellikle, mutfaklarda kullanılan küçük elektrikli ev aletlerinin e-ithalat yoluyla Çin'den gümrüksüz bir şekilde ülkeye sokulması birçok riski beraberinde getiriyor. Güvensiz ürünlerle karşılaşan vatandaşlar, muhatap bulmakta zorlanıyor.

ULUSLARARASI FİRMALAR NEDEN TEMSİLCİ ATAMIYOR?

Ösen, Ticaret Bakanı Ömer Bolat'a şu soruları yöneltti:

“Ticaret Bakanlığı, E-Ticaret Kanunu kapsamında ülkeye temsilci ataması gereken ancak halen atamayan firmalarla ilgili nasıl bir önlem alacak, bu konuda bir çalışma başlatıldı mı? 2024 yılı içinde ve 1 Ocak 2025 – 1 Mayıs 2025 tarihleri arasında ülkeye gümrüksüz şekilde giren ürün tutarının toplamı ne kadar? E-ithalat ile ülkeye giren ve kanserojen riski taşıyan bu ayakkabı ve mutfak gereçlerinin toplatılması için bir çalışma yapılacak mı?

YERLİ FİRMALAR KORUNACAK MI?

E-ticaret yasası çerçevesinde yurt içinde yerleşik e-ticaret şirketlerine yönelik birçok düzenleme getirilirken, yurt dışı yerleşik şirketlerin bu düzenlemelere tabi olmadan faaliyet gösterdiği görülüyor. Bu durumda kanunun yerli şirketleri koruma amacı nasıl yerine getirilecektir?”

Haber Merkezi