Aym'nin İptal Ettiği Khk, Akp Torba Kanunla Meclis'te: Diyanet'in Yetkilerine Düzenleme
AYM'nin iptal ettiği Diyanet'e geniş yetkiler veren KHK düzenlemeleri, AKP tarafından torba kanunla Meclis'e getirildi. Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü, öğrenci yurtları ve eğitim kurumlarında manevi danışman bulundurabilecek. Din İşleri Yüksek Kurulu ise Kuran meallerini inceleyebilecek. İptal kararına rağmen yetkilerin yeniden düzenlenmesi tartışma yarattı.
Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) iptal ettiği ve Diyanet İşleri Başkanlığı'na geniş yetkiler tanıyan KHK düzenlemeleri, Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) tarafından hazırlanan bir torba kanun teklifi ile tekrar Meclis'e sunuldu. Teklif, AYM'nin iptal kararına rağmen Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü'ne öğrenci yurtları, eğitim kurumları ve gençlik merkezlerinde manevi danışman bulundurma yetkisi veriyor. Ayrıca, Din İşleri Yüksek Kurulu, kurumların başvurması halinde Kur'an meallerini inceleyebilecek.
AYM, Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Diyanet İşleri Başkanlığı'na verilen yetkileri "anayasal uyumsuzluk" gerekçesiyle iptal etmişti. Ancak iktidar, iptal edilen KHK maddelerini "Bazı Kanunlarda ve 660 Sayılı KHK'de Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi" başlığı altında bir torba kanuna ekleyerek TBMM'ye sundu.
Cumhuriyet gazetesinde yer alan habere göre, bu teklifle AYM'nin "Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname"ye yönelik 7 Aralık 2023 tarihli ve 4 Haziran 2024'te Resmi Gazete'de yayımladığı kararla iptal ettiği Diyanet yetkileri yeniden Meclis'in gündemine getirildi.
AYM, söz konusu kararıyla Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün irşat faaliyetlerini "öğrenci yurtları, eğitim kurumları, gençlik merkezlerinde de yapmasının yolunu açan" ve müdürlüğe "okuma salonu, aile ve dini rehberlik merkezi, gençlik çalışmaları merkezi açma" yetkisi veren düzenlemeyi, "anayasada yapılan değişikliklere uyum sağlamak amacı taşımaması" gerekçesiyle iptal etmişti.
Yine aynı kararla, AYM, Diyanet'in dini konulardaki en yüksek kurulu olan Din İşleri Yüksek Kurulu'na verilen resmi kurumlarca talep edilmesi halinde dini yayınların bedelsiz incelenmesi, özel kişi ve kurumlarca talep halinde dini yayınların bedeli karşılığı incelenmesi, Kur'an meallerini inceleme, namaz vakitleri ile dinsel günleri ve geceleri belirleme yetkisini de "anayasaya aykırılık" gerekçesiyle iptal etmişti.
AKP milletvekillerinin sunduğu yeni yasa teklifinde ise müdürlüğün irşad faaliyetlerini her kuruma yaymasını düzenleyen maddeler yeniden Meclis gündemine sunuldu. Buna göre, Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü; "öğrenci yurtları, eğitim kurumları, gençlik merkezleri ve kampları, ceza infaz kurumları, sağlık kuruluşları, sosyal hizmet kurumları ve benzeri yerlerde" işbirliği esasına göre manevi danışmanlık ve din hizmeti sunacak. Ayrıca müdürlük, göçmen, engelli, bağımlı, afetzede gibi desteğe muhtaç kesimlere yönelik manevi danışmanlık hizmetleri yürütecek.
Yeni yapılan değişiklikle Din İşleri Yüksek Kurulu, resmi kurumlarca incelenmesi talep edilen mealleri inceleyecek ve mütalaa verebilecek. Kurul, ilgili birim, kurum ve kuruluşlarla işbirliği yaparak namaz vakitleri ile dini gün ve geceleri tespit ve ilan edecek. Kurulun incelemesi sonucunda sakıncalı bulunan meallerin basım ve yayımının durdurulmasına, dağıtılmış olanların toplatılmasına ve imha edilmesine karar verilebilecek. İnternet ortamındakilere ise erişim engeli ve/veya içeriğinin çıkarılması kararlaştırılacak. Kurulun söz konusu kararlarına itiraz edilmesi halinde dahi söz konusu işlemler uygulanabilecek.
Torba kanun teklifinde, Diyanet'in öğrenci yurtları, gençlik merkezleri, cezaevleri ve sağlık kuruluşları gibi alanlarda "manevi danışmanlık" hizmeti vermesinin önü açılıyor. Ayrıca göçmen, engelli ve afetzede gibi gruplara yönelik dini rehberlik faaliyetleri de Diyanet'in yetki alanına dahil ediliyor.
Kanun teklifinde, Diyanet'e bağlı Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün; okuma salonları, aile danışma merkezleri ve gençlik kampları açabilmesi, dini yayınların denetimini yapabilmesi, 'din kültüründe uzman' kişilerden rapor ve vaaz desteği alabilmesi öngörülüyor.
DİYANET'E GENİŞ YETKİLER
Anayasa Mahkemesi'nin iptal ettiği Diyanet'e geniş yetkiler tanıyan KHK düzenlemeleri, AKP tarafından torba kanunla tekrar Meclis'e sunuldu. Buna göre, AYM'nin iptal kararına rağmen Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü öğrenci yurtları, eğitim kurumları, gençlik merkezlerinde manevi danışman bulundurabilecek.
KUR'AN MEALLERİNE İNCELEME YETKİSİ
Din İşleri Yüksek Kurulu ise kurumların başvurması durumunda Kur'an meallerine yönelik inceleme yapabilecek. Bu düzenleme, daha önce AYM tarafından anayasaya aykırı bulunarak iptal edilmişti.
Haber Merkezi
