Emeklilikte Yeni Dönem: Fiili Hizmet Süresi Zammıyla Erken Emeklilik Mümkün
SSK ve BAĞ-KUR’lu milyonlarca çalışan için emeklilikte yeni bir dönem başlıyor. Fiili hizmet süresi zammı, erken emekliliğin kapısını aralarken, SGK’nın uygulamaya aldığı yeni düzenlemelerle birlikte birçok meslek grubu için avantajlı koşullar gündeme geldi.
Türkiye’de uzun yıllardır tartışılan emeklilik sistemi, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yapılan yeni düzenlemelerle birlikte önemli bir dönüşüm sürecine girmiş durumda. Özellikle fiziksel ve zihinsel açıdan ağır koşullarda çalışan vatandaşlara tanınan fiili hizmet süresi zammı (FHSZ) uygulaması, hem prim gün sayısında hem de emeklilik yaşında avantajlar sağlıyor. SGK Uzmanı İsa Karakaş’ın açıklamaları doğrultusunda, fiili hizmet kapsamına giren işlerde çalışanlar artık daha erken yaşta emeklilik hakkı kazanabilecek. SSK ve BAĞ-KUR’a kayıtlı milyonlarca çalışanın doğrudan etkilendiği bu sistem, aynı zamanda emeklilik sürecindeki eşitsizlikleri de azaltmayı amaçlıyor. Peki kimler bu haktan yararlanabilecek, uygulamanın detayları neler?
Sigorta Türüne Göre Farklı Uygulamalar Yapılıyor
SGK uzmanlarının belirttiğine göre, Emekli Sandığı, SSK ve BAĞ-KUR kapsamında sigortalı olanlar bu uygulamadan farklı şekillerde faydalanabiliyor. Memurlar ve BAĞ-KUR üyeleri için 25 yıl yani 9000 gün prim süresi gerekirken, SSK’lılar için bu süre 7000 gün olarak uygulanıyor. Emeklilik yaşında ise kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş kriteri korunmaya devam ediyor.
Eski Sistem Avantajı Devam Ediyor
2008 yılı öncesinde işe başlamış olan ve tehlikeli iş kollarında çalışan bireyler için fiili hizmet süresi daha avantajlı bir yapıya sahip. Özellikle asker, polis, madenci gibi riskli görevlerde çalışanların sigortalılık sürelerine ek süreler kazandırılıyor. Bu sürelere dair kazanımlar, emeklilik yaşının düşmesinde de doğrudan etkili oluyor.
Yıpranma Payı Nasıl Hesaplanıyor?
Yıpranma hakkı olarak da bilinen fiili hizmet süresi zammı kapsamında her 360 günlük çalışmaya karşılık ek gün hesaplanıyor. Bu ek süre, meslek grubuna göre 60, 90 ya da 180 gün olarak belirleniyor. Örneğin, 360 gün çalışan bir kişi 90 günlük hak kazanıyorsa bu süre, prim günlerine ve emeklilik yaşından düşülecek süreye ekleniyor. Toplamda 5 yıla kadar ek prim günü kazanılabilirken, en fazla 3 yıl emeklilik yaşından indirilebiliyor.
Engelli Çocuğu Olan Kadınlara Özel Haklar
Sosyal güvenlik sistemindeki bir diğer özel uygulama ise engelli çocuğu olan kadınlara yönelik. Ağır engelli bir çocuğa sahip olan kadın sigortalıların prim günlerinin dörtte biri, toplam prim süresine ekleniyor. Bu sayede hem daha kısa sürede emeklilik hakkı kazanılıyor hem de daha yüksek ikramiye alınabiliyor.
Kimler Bu Haktan Yararlanabilir?
El dokumacılığı, madencilik, cezaevi ve infaz koruma hizmetleri, sağlık çalışanları gibi fiziksel ve psikolojik yıpranma riski taşıyan birçok meslek grubu fiili hizmet süresi kapsamına dahil edilmiş durumda. SGK’nın 40. maddesi bu meslekleri açıkça tanımlamakta ve kılavuzlarda ayrıntılı bilgi sunmaktadır. Uzmanlar, çalışanların SGK tarafından yayımlanan meslek listelerini dikkatle incelemeleri gerektiğini vurguluyor.
Yeni EYT Düzenlemesi Bekleniyor mu?
Son zamanlarda kamuoyunda sıkça dile getirilen bir başka konu ise ikinci bir EYT düzenlemesinin gündemde olup olmadığı. SGK Uzmanı İsa Karakaş, bu konuda herhangi bir yasal hazırlığın bulunmadığını ifade etti. Yani şu an için yeni bir EYT yasası beklenmiyor.
