Türkiye, Montrö Sözleşmesiyle Kraliyet Donanması'nın Mayın Avcılarının Karadeniz Geçişini Engelledi
Türkiye, Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ne uygun olarak, İngiltere Kraliyet Donanması'na ait Ukrayna'ya hibe edilen mayın avcı gemilerinin Karadeniz'e geçişine izin vermedi. Bu durum, İngiltere Savunma Bakanlığı tarafından beklenen bir gelişme olarak değerlendirildi ve iki geminin geçişine izin verilmemesi, Kiev için önemli bir aksilik olarak nitelendirildi.
Türkiye'nin stratejik bir karar alarak Kraliyet Donanması'nın mayın avcı gemilerinin Karadeniz'e geçişine izin vermediği bildirildi. Türkiye'nin bu kararı, Ukrayna ile Rusya arasındaki savaşta hassas bir denge kurma çabasının bir parçası olarak görülüyor. İki ülkeyle de ilişkilerini sürdürme çabasında olan Türkiye, bu adımla Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin gerekliliklerine uyum gösterdiğini belirtti.
İngiltere'nin Ukrayna'ya Hibe Ettiği Gemiler ve Beklenen Tepki
İngiltere Savunma Bakanlığı, mayın tarama gemilerini Ukrayna'ya hibe etmişti. Bu gemiler, Norveç ile oluşturulan işbirliği kapsamında, Karadeniz'deki mayınları temizlemede kullanılacaktı. Gemilerin sonar teknolojisi ile mayın temizleme işlemi yapabilmesi ve Ukrayna'nın Karadeniz'de tahıl ihracatına devam etmesini mümkün hale getirebilmesi planlanıyordu. Ancak, Türkiye'nin gemilerin geçişine izin vermemesi, Kiev için önemli bir aksilik olarak değerlendirildi.
İletişim Başkanlığı'ndan Açıklama
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Türkiye, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik özel askeri operasyonunu derhal ‘savaş’ olarak tanımlamış ve Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin 19'uncu maddesi uyarınca savaşan tarafların (Rusya ve Ukrayna) savaş gemilerine Boğazları kapatmıştır” ifadesi yer aldı. Aynı açıklamada, “1936 yılından beri Montrö Sözleşmesi’ni tarafsız bir şekilde ve titizlikle uygulayan Türkiye; Karadeniz’de gerilimin tırmanmasının önlenmesini teminen, bu savaş boyunca da değişmez kararlılığını ve ilkeli tutumunu muhafaza etmektedir” değerlendirmesinde bulunuldu. Rusya 2022'de Ukrayna'yı işgal etmeye başladığında Türkiye 1936 tarihli Montrö Sözleşmesi’ni devreye sokarak savaşan tarafların askeri gemilerinin geçişini fiilen engellemişti. Anlaşma, ana üslerine dönen gemileriyse muaf tutuyor. Rusya- Ukrayna savaşı devam ederken, Ankara hem Kiev hem de Moskova ile iyi ilişkilerini sürdürüyor.
Türkiye'nin Montrö Sözleşmesi'ne Uyumlu Kararı
Türkiye, İngiltere'nin bu gemileri Ukrayna Donanması'na devretme kararını açıklamasının ardından, gemilerin kendi sularından geçişine izin vermeyeceğini duyurdu. Bu karar, Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin ihlal edilmemesi gerektiğinin bir göstergesi olarak görüldü. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, gemilerin Türk Boğazlarından Karadeniz'e geçişlerine izin verilmediğini resmi olarak açıkladı. Bu açıklama, ABD ve İngiltere'nin önde gelen medya kuruluşları tarafından da dikkate alındı ve Türkiye'nin kararının önemi uluslararası basında yer buldu.
Bu gelişme, Türkiye'nin uluslararası hukuka olan bağlılığını ve bölgesel denge politikalarını ön plana çıkaran bir durum olarak değerlendiriliyor. Türkiye'nin aldığı bu karar, Karadeniz bölgesindeki güvenlik ve dengeye yönelik hassasiyetini ve uluslararası hukuk kurallarına olan saygısını gösteriyor. Bu durum, aynı zamanda Türkiye'nin bölgesel ve uluslararası politikalarda nasıl bir rol oynadığının da bir göstergesi olarak kabul ediliyor.
