Kıtalararası Göçen Kuş 1 Gramlık Cihazla Takip Edildi
Iğdır'da, 28 gramlık büyük kamışçın kuşu, boyutları nedeniyle verici takılamadığı için 1 gramlık "geolocator" cihazıyla izlendi. Kuzey Doğa Derneği tarafından takip edilen kuş, Afrika'ya göç edip Iğdır'a geri döndü. Bu yöntem, küçük kuşların göç rotalarının belirlenmesinde önemli bir adım oldu.
Iğdır'da bilim insanları, kıtalar arası göç eden 28 gramlık bir kuşu, üzerine yerleştirdikleri 1 gramlık takip cihazıyla iki yıl boyunca izlemeyi başardı. Bu çalışma, küçük boyutları nedeniyle verici taşıyamayan göçmen kuşların izlenmesi açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Kuzey Doğa Derneği tarafından Tuzluca'ya bağlı Yukarı Çıyrıklı köyündeki Aras Kuş Araştırma ve Eğitim Merkezi'nde kurulan ağlara, büyük kamışçın (Acrocephalus arundinaceus) kuşu 2023 yılında takıldı. Kıtalar arası göç etmesine rağmen küçük boyutu nedeniyle üzerine verici yerleştirilemeyen bu kuş, bilim insanlarını farklı bir çözüm aramaya yöneltti.
Merkezdeki araştırmacılar, 28 gram ağırlığındaki kuşa, 6-7 grama ulaşan uydu vericisini taşıyamaması sebebiyle, 1 gram ağırlığındaki ışık seviyesine göre konum belirleyen ve saati de kaydedebilen "geolocator" cihazını yerleştirdi.
Doğal ortamına bırakılan kuş, Afrika'ya göç ederek kışı burada geçirdikten sonra tekrar Iğdır'a geri döndü.
Üreme alanı olan Aras Nehri Kuş Cenneti'ne gelen kamışçın, daha önce yakalandığı ağlara tekrar takıldı. Kuşun üzerindeki cihaz çıkarılarak veriler bilgisayara aktarılacak ve bu sayede kuşların göç rotaları, mola yerleri ve kışlama alanları hakkında detaylı bilgiler elde edilecek.
Kuzey Doğa Derneği Başkanı Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu, bu teknolojinin küçük kuşlarda kullanılmasının bu türlerin geleceği için büyük önem taşıdığını vurguladı.
GEOLOCATOR CİHAZI HAKKINDA
Şekercioğlu, geolocator cihazları hakkında şu bilgileri verdi: "Bu, İngiliz Antarktik Araştırma Ekibi tarafından geliştirilmiş bir teknoloji. Uydu vericisi değil, sadece 1 gram ağırlığında bir cihaz. İçerisinde bulunan ışık sensörü sayesinde ışığı ve saati kaydediyor."
Bu cihazda kaydedilen verilerin ancak cihazın takıldığı kuşun geri dönüp tekrar yakalanmasıyla elde edilebileceğini belirten Şekercioğlu, "Cihaz çok küçük olduğu için pili de çok küçük. Zaten uyduyla da bir iletişimi yok. Geolocator takılan kuşların tekrar yakalanıp verilerin indirilmesi gerekiyor. Bu düşük bir ihtimal olduğu için özellikle büyük kamışçını seçtik. Çünkü bu türün aynı bireylerinin yıldan yıla yakalanma oranları belli bir seviyede ve göç ediyorlar. Aras Nehri Kuş Cenneti'nde büyük kamışçınların yakalanma oranı yüzde 10. Bu kabul edilebilir bir rakam." şeklinde konuştu.
ÇALIŞMANIN ÖNEMİ
Büyük kamışçıdan elde edilen verilerin, küçük göçmen türlerin göç yolculuğu ve rotası için aydınlatıcı bilgiler sağlayacağını anlatan Şekercioğlu, "Aynı zamanda da uzun mesafe göçmeni, yani ilginç sonuçlar alabileceğimiz bir tür. Bu yüzden burada geolocator ile takip edilebilecek tek tür zaten bu. Boyutunun da belli bir ağırlığın üstünde olması gerekiyor. Bu kuş yaklaşık 28 gram, geolocator 1 gram, tam sınırda. Daha küçük türler zaten taşıyamazlar. Bu yüzden bu türü seçtik. Çok ilginç sonuçlara ulaşarak Türkiye'de ilk kez bir kuş türünü geolocator ile takip etmiş olduk." dedi.
Haber Merkezi
