İhd Ve Tihv'den Geri Gönderme Merkezleri İçin Çağrı: Denetime Açılmalı

İnsan Hakları Derneği (İHD) ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), İşkenceye Karşı Mücadele ve İşkence Görenlerle Dayanışma Günü dolayısıyla İstanbul Arnavutköy'deki Arnavutköy Geri Gönderme Merkezi (GGM) önünde basın açıklaması düzenledi. Açıklamada, GGM'lerde yaşanan hak ihlallerine dikkat çekilerek, bu merkezlerin kapatılması ve insan hakları örgütlerinin denetimine açılması talep edildi.

GGM'LERDEKİ DURUM

İHD İstanbul Şubesi ve TİHV İstanbul Temsilciliği tarafından yapılan açıklamada, resmi verilere göre Türkiye'de 23 ilde faaliyet gösteren 27 GGM'nin yaklaşık 21 bin kişilik kapasiteye sahip olduğu belirtildi. 2024'ün ilk sekiz ayında 126 bin 766 göçmenin bu merkezlere sevk edildiği, mahkeme kararı olmadan alıkonulan göçmenlerin hukuki yardım, tercüman desteği, sağlık hizmeti ve temel insani koşullardan yoksun bırakıldığı vurgulandı.

Açıklamada, GGM'lerde fiziksel şiddet, cinsel taciz, kötü beslenme, hijyen yetersizliği ve iletişim hakkı ihlallerinin sistematik hale geldiği ifade edildi. Avrupa Konseyi İşkenceyi Önleme Komitesi'nin (CPT) 2022 tarihli raporuna atıfta bulunularak, GGM'lerde mahremiyetin ihlali, sağlık hizmetlerinin yetersizliği ve çocukların travmatik koşullarda tutulduğu belirtildi. Ancak bu konudaki uyarılara rağmen herhangi bir iyileştirme yapılmadığı kaydedildi.

İHD VE TİHV'İN TALEPLERİ

Açıklamada, GGM'lerin Türkiye'deki göç rejiminin en kapalı ve denetimsiz alanlarını oluşturduğu, bu merkezlerde tutulan kişilere dair bilgiye erişimin engellendiği vurgulandı. Avukatların müvekkilleriyle görüşmelerine yönelik engellerin, insan hakları örgütlerinin bilgi edinmesini zorlaştırdığı belirtildi. GGM'lerde yaşanan şüpheli ölümler, ağır sağlık sorunları ve işkence iddialarına ilişkin resmi açıklama yapılmaması eleştirildi.

Açıklamada şu ifadelere yer verildi: "Tüm Geri Gönderme Merkezleri kapatılmalı, insan onuruna dayalı, koruma temelli ve hak odaklı alternatif mekanizmalar geliştirilmelidir. Geri Gönderme Merkezleri kapatılana kadar, mevcut merkezler ilgili uluslararası standartlarla uyumlu olarak, bağımsızlığından şüphe duyulmayan insan hakları mekanizmaları ile insan hakları örgütlerinin etkin denetimine derhal açılmalı; sivil toplum kuruluşlarının, insan hakları örgütlerinin, baroların ve uluslararası insan hakları mekanizmalarının bu alanlara düzenli ve engelsiz erişimi sağlanmalıdır."

Açıklamada ayrıca, çocukların, engellilerin, LGBTİ+ bireylerin ve kronik hastaların GGM'lerde tutulmaması, Avrupa Birliği'nin sağladığı ekonomik katkıların insan hakları kriterleri doğrultusunda izlenmesi, Cenevre Sözleşmesi'ndeki coğrafi çekincenin kaldırılması ve işkence iddialarının bağımsız mekanizmalar tarafından soruşturulması talep edildi. İHD ve TİHV, işkencesiz, kapatmaya dayalı olmayan ve insan onurunu esas alan bir göç rejiminin mümkün olduğunu vurguladı.

Haber Merkezi