Eski Akp'li Bakanlardan 'Adalet Çağrısı': Hukuk Devleti Askıda

Eski AKP'li bakanlar, milletvekilleri, akademisyenler ve hukukçulardan oluşan 19 isim, Türkiye'deki hukuk sistemine ilişkin endişelerini dile getiren bir bildiri yayınladı. "Adalet Çağrısı" başlıklı bildiride, hukuk devletinin askıya alındığı savunulurken, özellikle "gizli tanık" uygulaması eleştirildi. Bildirinin imzacılarından biri de eski Anayasa Mahkemesi (AYM) Başkanı Haşim Kılıç oldu.

Siyasiler, akademisyenler ve hukukçular tarafından yapılan açıklamada, Türkiye'de hukukun işleyişine dair önemli tespitlere yer verildi. İşte o çarpıcı açıklamalar:

ADALET ÇAĞRISI BİLDİRİSİNDEKİ ÖNEMLİ NOKTALAR

Bildiride, "Türkiye'de hukuk devleti askıdadır. Özellikle 2017 Anayasa değişikliğiyle 'Yürütme Erki' kişiselleşmiş, 'Yasama ve Yargı' fiili olarak yürütmenin yönlendirmesi ve kontrolü altına girmiştir. Demokrasinin temeli olan 'kuvvetler ayrılığı', kuvvetler birliğine dönüşmüştür. Anayasa'nın açık hükümlerine karşın AYM ve AİHM kararlarına çoklukla uyulmamaktadır. Yasaların uygulanmasında siyasi tercihler ve keyfilik egemen olmuştur" ifadelerine yer verildi.

Açıklamada ayrıca, makul gerekçelerden yoksun tutukluluklar, yargılama süreçlerinin gereksiz yere uzatılması, "iltisak ve irtibat" gibi muğlak kavramlarla yeni suçlar yaratılması, gizli tanık ifadeleriyle suç isnat edilmesi, mahkeme kararı olmadan kişilerin mal varlıklarına el konulması gibi uygulamaların anayasayı, uluslararası hukuku ve insan haklarını ihlal ettiği vurgulandı. Kayyım atamaları ve Kanun Hükmünde Kararnameler (KHK) de eleştirilen uygulamalar arasında yer aldı.

Hukukta öngörülebilirliğin ortadan kalkması, insanların haksız yere işlerinden ve geçim kaynaklarından mahrum bırakılması, çalışma hakkının ve mülkiyet güvencesinin zedelenmesi gibi durumların "korku ortamı" yarattığı belirtilirken, bu durumun hem ülke içindeki huzur ve refahı, hem de Türkiye'nin uluslararası arenadaki itibarını olumsuz etkilediği ifade edildi. Bildiride, adaletsizliğin bir beka sorunu olduğuna dikkat çekilerek, ceza yasalarının öngörülemez bir şekilde yorumlanması, gazeteci, yazar, iş insanı ve siyasilere yönelik keyfi gözaltı ve tutuklamaların yargıya olan güveni sarstığı vurgulandı.

YARGIYA ÇAĞRI

Yargı mensuplarının inançlarını, siyasi görüşlerini ve ideolojik yaklaşımlarını kararlarına yansıtmalarının, çözülmesi gereken ciddi bir bağımlılık ve taraflılık sorunu olduğu belirtilen bildiride, yargının siyasi hesaplaşmalara alet edilmesinin hukuk devletinin sonunu getireceği uyarısında bulunuldu. Hak ve özgürlüklerin evrenselliği ilkesi hatırlatılarak, hiçbir devletin hak ihlallerini "iç işimiz" savunmasıyla geçiştiremeyeceği vurgulandı. Yargının bağımsızlığı, tarafsızlığı ve hesap verebilirliği arasındaki dengenin kurulmasının önemi vurgulanarak, hukuk eğitiminden yüksek yargı organlarının yeniden yapılandırılmasına kadar köklü bir yargı reformunun kaçınılmaz olduğu ifade edildi.

Vatandaşların kaygı ve korkudan uzak, güvenli bir hayat sürmelerinin devletin temel görevi olduğu belirtilen bildiride, siyasi amaç taşıdığı açıkça görülen yargısal uygulamalara son verilmesi gerektiği vurgulandı. Devlete yapılabilecek en büyük kötülüğün, hukukun işleyişine siyasi müdahale olduğu belirtildi. Güncel adaletsizliklerin çözümü için AYM ve AİHM kararlarının bağlayıcılığına uyulması gerektiği ifade edilirken, "gizli tanık" ve "iltisak" gibi uygulamalarla adil yargılama ilkesinin zedelenmesine son verilmesi çağrısında bulunuldu. İfade özgürlüğünün genişletilmesinin demokratik hukuk devleti olmanın vazgeçilmez gereği olduğu belirtilerek, kuvvetler ayrılığı ilkesinin hayata geçirilmesi ve devlet organları arasında denge ve denetimin sağlandığı bir yönetim biçimine geçilmesi gerektiği vurgulandı.

İMZACILAR

Bildiriye imza atan isimler ise şöyle: Eski Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç, eski Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik, eski Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, eski Kalkınma Bakanı Müslim Doğan, eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Hakan Tartan, eski Turizm Bakanı Bahattin Yücel, eski Başbakan Yardımcısı Ertuğrul Yalçınbayır, eski Milletvekilleri Abdullah Erdoğmuş, Beyhan Aslan, Haluk Özdalga, Sırrı Özbek, Nesrin Nas, Suat Kınıklıoğlu, hukukçu Ali Rıza Çoban, sosyolog Doğu Erbil, iktisatçılar Erdal Türkkan, Mehmet Altan, yazar Figen Çalıkuşu, işletmeci Helün Fırat.

Haber Merkezi