Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan Ve Yusuf Aslan Neden İdam Edildi?

Türkiye'de sol hareketin sembol isimlerinden Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan'ın 6 Mayıs 1972'de idam edilmesi, ülke tarihine derin bir iz bıraktı.

Gezmiş, İnan ve Aslan'ın infazı, Türkiye'nin idamlar konusundaki geçmişinde önemli bir dönüm noktası olarak kabul ediliyor.

27 Mayıs 1960 askeri darbesinin ardından, bir yıl sonra eski Başbakan Adnan Menderes ile bakanlar Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan'ın idam edilmesi, siyasi arenada büyük yankı uyandırmıştı.

Bu idamların ardından, sağ görüşlü kesimlerden "intikam" söylemleri yükselmeye başladı.

1970'lere gelindiğinde, sağ ve sol gruplar arasındaki gerilim tırmanırken, Deniz Gezmiş, Sinan Cemgil ve Hüseyin İnan, Ankara'da Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu'nu (THKO) kurdu.

Ocak 1971'de THKO adına Ankara'da bir banka soygunu gerçekleştirildi. Bu olay sonrası, hakkında zaten yakalama kararı bulunan Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan için "vur emri" çıkarıldı ve başlarına ödül konuldu.

Gezmiş ve Aslan, 12 Mart 1971 muhtırasından dört gün sonra Sivas'ın Gemerek ilçesinde yakalanırken, İnan ise bir hafta sonra Kayseri'de yakalandı.

Gezmiş, Aslan ve İnan, Ankara 1 No.'lu Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi'nde yargılandı.

Yargılama sonucunda, Türk Ceza Kanunu'nun 146'ncı maddesi uyarınca, Türkiye Cumhuriyeti teşkilatını ortadan kaldırmaya teşebbüs etmek suçundan idam cezasına çarptırıldılar.

İdam kararı, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından da onaylandı.

Dönemin sağcı milletvekillerinden Mustafa Kubilay İmer, TBMM'deki oturumda, "Bu üç komünist soysuzun idamları hakkındaki karara gelinceye kadar, daha önce çıkan ve sayısı hayli kabarık idam infazlarına ses çıkarmayan CHP ve onun genel başkanı, kamuoyu tarafından çok iyi bilinen sebeplerden adeta af havarisi kesilmiştir" şeklinde bir konuşma yaptı.

TBMM'de "3-3" sesleri arasında Gezmiş, Aslan ve İnan'ın idamı onaylandı.

İDAM KARARLARINA DAİR PİŞMANLIKLAR

Yıllar sonra, o dönem idama onay veren bazı siyasetçiler pişmanlıklarını dile getirdi.

Adalet Partisi kökenli Nahit Menteşe, "Asker mutlaka idamlarını istiyordu. Deniz Gezmiş ve arkadaşları konusunda yanlış yaptık" itirafında bulundu.

9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ise yıllar sonra, "O günün şartları öyle icap ettiriyordu" açıklamasını yaptı.

6 MAYIS İDAMLARI VE ANMA TÖRENLERİ

O dönem 25 yaşında olan Gezmiş ve Aslan ile 23 yaşındaki İnan, 6 Mayıs 1972 tarihinde sabaha karşı idam edildi.

Gezmiş, Aslan ve İnan, idam edildikleri gün her yıl çeşitli etkinliklerle anılıyor.

Türkiye'de sosyal medyada Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan için anma mesajları paylaşılıyor.

Siyasetçiler ve sivil toplum örgütleri temsilcileri de Gezmiş, İnan ve Aslan'ın idam edilmesine ilişkin açıklamalar yaparak, o dönemin siyasi atmosferini değerlendiriyor.

Haber Merkezi