Yerli Karanfil Islahında Umut Veren Gelişme: Üretimin Yüzde 85'i İhraç Ediliyor
Antalya'da BATEM'in 2012'de başlattığı yerli karanfil ıslahı projesi başarıya ulaştı. İsrail ve Avrupa'dan ithal edilen karanfillere alternatif olarak geliştirilen 5 çeşit yerli karanfilin %85'i ihraç ediliyor. Türkiye'nin ilk yerli karanfil ıslahı, kesme çiçek sektöründe dışa bağımlılığı azaltmayı hedefliyor.
Batı Akdeniz Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü (BATEM)'ün Antalya'da iki kesme çiçek üreticisi ve ihracatçısı firma ile 2012'de başlattığı yerli karanfil ıslah çalışmaları meyvesini verdi. Üretimi yapılan 5 yerli karanfil çeşidinin yüzde 85'i ihraç ediliyor.
Türkiye'deki kesme çiçek üreticilerinin her yıl anaç ve fidelerini İsrail, Hollanda, İtalya ve İspanya'dan ithal ettiği karanfile yönelik yerli ıslah çalışmaları, BATEM ve kesme çiçek üreticisi firmaların iş birliğiyle 2012'de başladı. Ana vatanı Türkiye olan, 1800'lü yıllardan itibaren Anadolu dağlarındaki türleri yabancı bilim adamları tarafından toplanarak Avrupa ve İsrail'e götürülen, yıllardır anaç, çelik ve fideleri ithal edilen karanfilin ilk yerli ıslah çalışmasının başarıyla sonuçlanmasının ardından, üretimi yaygınlaşan yerli karanfillerin ihracatına başlandı.
YERLİ KARANFİLDE İHRACAT BAŞARISI
Türkiye'de kesme çiçek üretimi ve ihracatının merkezi Antalya'da, BATEM'den Ziraat Mühendisi Ayşe Kaya'nın proje liderliğinde Türkiye'nin ilk yerli karanfillerinin ıslahı gerçekleştirildi. Yerli karanfil ıslah çalışmalarında Türkiye'nin ilk yerli karanfiline "Likya Kaya" adı verildi.
Likya Kaya'nın satışını Turkish Flower Group'a yaptıklarını belirten Ayşe Kaya, "Yine ıslah çalışmalarımızın sonucu olarak geliştirdiğimiz 4 çeşidin, iki firmaya satışını gerçekleştirdik. Halen bu çeşitlerin yurt dışına ihracatı yapılmakta" dedi.
BATEM'in yerli karanfil çeşitleri ıslahında başarılı sonuçlar elde ettiğini ifade eden Antalya Ticaret Borsası Başkanı Ali Çandır, şöyle konuştu:
"Bir tanesi ticarileştirilerek tescillenmişti, Likya Kaya diye. Daha sonra BATEM'in ürettiği dört çeşidin de tescillerini alarak üretimine başladık. Üç yıldır üretiyoruz. Bu karanfillerimizin yapısı diğerlerinden daha farklı, daha olumlu. Bu doğrultuda yaklaşık son 3 yılda 4 milyonun üzerinde bu çiçeklerden ürettik. Bunların da yaklaşık yüzde 85'ini ihracat, yüzde 15'ini iç piyasada değerlendirdik."
Çandır, bu çalışmaların önemine değinerek, "Çünkü bizler ürettiğimiz ürünlerin çoğunluğu için yurt dışında 'royalty: telif' bedelleri ödüyoruz. Bu ürünlerin yerli ve milli olması, bu katma değerin ülkemizde kalmasını sağlayacaktır" şeklinde konuştu.
Çandır, "Özellikle bu ıslah, çeşit geliştirme çalışmaları uzun soluklu işler. Bunları da BATEM'in özel sektörle iş birliği halinde yapıyor olması önemli. Kentleşmenin yoğunlaştığı bu dönemlerde özellikle süs bitkileri yükselen bir trend" dedi.
"Dünyada hem peyzaj olarak hem iç mekanda hem vazolarda çiçeklerle insanların natürelliği yakalanmaya çalışılıyor. Önü açık bir sektör. Türkiye de potansiyeli yüksek bir ülke. Bu çeşitler ne kadar artarsa biz de ülkemize daha çok katma değer yaratarak ihracata yönleniriz."
Türkiye'de kesme çiçek üretimi ve ihracatının merkezinin Antalya olduğunu belirten Çandır, "Antalya olarak yaklaşık 40 milyon dolarlık ihracatımız söz konusu. 10 bin dekar alanda da süs bitkisi karanfil yetiştiriciliği yapıldığını görüyoruz. Sprey karanfil üretimi olarak da dünyada söz sahibiyiz. Ama son yıllarda özellikle kamu kurumlarımızın ve şirketlerimizin, üreticilerimizin çabalarıyla biraz daha karanfil dışındaki çeşitlerle üretime başladık. Böylelikle pazar payımızı da artırıyoruz. Daha yeni çeşitlerle hem iç piyasaya hem yurt dışına farklı çiçekler üretmenin peşindeyiz" ifadelerini kullandı.
SAKSIDA YERLİ KARANFİL TÜRLERİ DE ÜRETİLDİ
Diğer yandan, BATEM'in yerli karanfil ıslah çalışmalarında, kesme çiçek türü dışında, peyzaj çalışmalarında kullanılan saksıda karanfil olarak da iki yerli tür üretimi tamamlandı.
Aura ve Nezahat adları verilen iki tür hakkında bilgi veren Ayşe Kaya, "Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ile ortaklaşa yürüttüğümüz her iki kurumun alanlarında ortaklaşa yürüttüğümüz TAGEM-ARGE destekli bir projeyle başladı ve günümüze kadar kesintisiz çalışmalarımız devam etti" dedi.
Kaya, "Karanfilin saksılı kullanımı da var. Park bahçelerde, açık alanlarda, balkonlarda, peyzaj tasarımlarında geniş kullanımı olan bir tür. Çalışmalarımızda saksılı karanfil çeşit geliştirme kısmına da girdik" diye konuştu.
Kaya, "2017 yılından itibaren 18 adaydan ikisinin, Aura ve Nezahat ismiyle 2024 aralık ayında tescil işlemini gerçekleştirdik. Şu anda özel sektöre sunumu hazır bir şekilde, nihai müşterilerini bekliyor çeşitlerimiz" ifadelerini kullandı.
Haber Merkezi
