Sgk'dan alınan emekli maaşlarında yaşanan riskler

SOSYAL GÜVENLİK KURUMU'NUN SORUŞTURMASI

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), milyonlarca emekliyi doğrudan etkileyen 'sahte sigortalılık' iddiaları üzerine kapsamlı bir soruşturma başlattı. Özellikle SSK'dan emekli olmak için gerçekte çalışmayan kişilerin sigortalı gösterilmesi ile ilgili artan şüpheler, emeklilerin zihinlerinde büyük belirsizlikler yaratıyor. Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, bu sürecin kimleri kapsadığı, sorunun kökeni ve olası yaptırımlar hakkında önemli bilgileri paylaştı. İşte emeklilerin ve sigortalıların bilmesi gerekenler...

SORUNUN KAYNAĞI NEDİR?

Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, TV100 kanalında yaptığı açıklamada, bu sorunun hem SGK kaynaklı hem de bireylere özgü çeşitli nedenleri olduğunu ifade etti. 2008 yılında yapılan düzenleme sayesinde isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek SSK'dan emeklilik alma imkanı kaldırıldı. Bu değişiklik, daha yüksek maaşlar ve daha kolay emeklilik koşulları sunduğu için birçok kişinin SSK'yı seçmesine sebep oldu. Emeklilik hesaplamasında, son 2520 gün içinde hangi statüde en fazla prim ödenmişse, emeklilik hakkı o sigorta kolundan kazanılıyor. Bağ-Kur'dan emekli olmak daha zor olduğundan ve maaşların SSK'ya göre daha düşük olmasından dolayı, birçok kişi SSK'dan emekli olmayı tercih ediyor. Özellikle 1260 gün ve üzerinde prim açığı bulunanlar, sigortalıymış gibi bir işte çalışıyor gibi gösterilip bu açığı kapatmaya çalışıyor. İşte bu durumda sahte sigortalılık durumu ortaya çıkıyor.

SGK DENETİMİ VE YAPTIRIMLAR

SGK, gerçekleştirdiği denetimlerin sonucunda, bir kişinin fiilen çalışmadığını tespit ederse, o döneme ait sigorta primleri iptal ediliyor. Eğer bu silinen günlerin ardından kişi emeklilik için yeterli prim gününe sahipse, emekli maaşına devam edebiliyor. Ancak silinen prim günlerinden sonra emeklilik hakkı kaybolursa, ciddi yaptırımlar devreye girebiliyor. Eğer sahte sigortalılığın sebebi vatandaşın hatası olarak kabul edilirse, bu kişi geriye dönük 10 yıl içinde aldığı emekli maaşlarını ve sağlık hizmeti giderlerini yasal faiziyle birlikte geri ödemek zorunda kalıyor.

GERİ ÖDEME ŞARTLARI

Geri ödeme durumunda, uygulanan yasal faiz oranı aylık %3,5 olarak belirleniyor. Eğer hata SGK kaynaklıysa, bu durumda vatandaş sadece son 5 yıl boyunca aldığı maaşı geri ödemekle yükümlü oluyor. Söz konusu durumda, özellikle SSK'dan emekli olunmak istenen kişiler risk altında yer alıyor. SGK'nın incelemeleri sonucunda fiilen çalışmadığı ortaya çıkan kişilerin prim günleri silinmekte ve maaş hakları da iptal olabiliyor. Bu nedenle emeklilik planlaması yasal çerçeveler içinde gerçekleştirilmek zorunda.

BORÇ ÖDENMEZSE NE OLUR?

Eğer borçlu kişinin mal varlığı varsa, haciz işlemi uygulanabilir. Mal varlığı yoksa, borç mirasçılara geçiyor. Mirasçılar, reddi miras davası açarak borçtan kurtulma yoluna gidebilir. Ayrıca, borçlu başka bir işte çalışıyorsa, maaşına haciz konulabilir. Banka hesapları, taşınmazlar ve araçlar üzerinde de haciz işlemleri gerçekleştirilebilir.