Küresel Piyasalar Jeopolitik Gerilimle Karışık Seyrediyor

Küresel piyasalar, hem ABD ile Çin arasındaki ticaret anlaşmasının belirsizliği hem de Orta Doğu'daki jeopolitik gerilimlerin artma olasılığıyla karmaşık bir görünüm sergiliyor.

Dünyanın en büyük ekonomileri ABD ve Çin arasındaki ticaret anlaşmazlıkları, tarafların dün uzlaşmaya vardıklarını duyurmasıyla bir nebze hafiflemiş olsa da, anlaşmanın detayları ve ticari ilişkilerin sürdürülebilirliği konusundaki kuşkular yatırımcıları temkinli olmaya itiyor.

ABD Başkanı Donald Trump, Çin ile varılan anlaşmayı Truth Social hesabından duyururken, anlaşmanın kendisi ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in nihai onayına tabi olduğunu belirtti.

Trump, Çin'in gerekli tüm nadir toprak elementlerini tedarik edeceğini ifade ederek, "Aynı şekilde, kolejlerimizi ve üniversitelerimizi kullanan Çinli öğrenciler de dahil olmak üzere üzerinde anlaştığımız hususları biz de Çin'e sağlayacağız. Toplamda yüzde 55 tarife uyguluyoruz, Çin ise yüzde 10 uyguluyor" dedi.

Başkan Şi ile Amerikan ticaretini Çin'e açmak için yakın işbirliği yapacaklarını belirten Trump, bu durumun her iki ülke için de faydalı olacağını vurguladı.

Birçok ülkeyle devam eden tarife müzakerelerinin henüz sonuçlanmamış olması ve müzakereler için ayrılan sürenin daralması da piyasaların yönünü etkileyen unsurlar arasında yer alıyor.

ABD basınında çıkan haberlerde, gelecek yıl ABD Merkez Bankası'nın (Fed) başına mevcut ABD Hazine Bakanı Scott Bessent'in getirileceğine dair iddialara Bessent'ten yanıt geldi. Bessent, 2029'a kadar Hazine Bakanı olarak görev yapmak istediğini açıkladı.

Makroekonomik verilere bakıldığında, ABD'de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) mayıs ayında aylık bazda yüzde 0,1, yıllık bazda ise yüzde 2,4 artış göstererek beklentilerin altında kaldı. TÜFE'nin alt kalemlerinde barınma maliyetlerindeki yükseliş dikkat çekti. Barınma maliyetleri, mayıs ayında aylık yüzde 0,3 artarak tüm kalemlerdeki aylık artışta önemli bir etken oldu.

Analistler, bugün açıklanacak olan üretici enflasyonundan elde edilecek sinyallerin, ülkenin ekonomik gidişatı hakkında daha fazla bilgi sağlayacağını belirtiyor.

Para piyasalarındaki fiyatlamalar, Fed'in bu yılın ilk faiz indirimini eylül ayında yapacağına kesin gözüyle bakarken, Bankanın yıl boyunca iki faiz indirimi yapması bekleniyor.

Trump, TÜFE verilerini "mükemmel" olarak değerlendirirken, "Fed (faizi) bir tam puan düşürmeli. Vadesi gelen borçlar için çok daha az faiz ödenir. Çok önemli" ifadelerini kullandı.

Bu gelişmelerin yanı sıra, federal hükümetin bütçe açığı mayıs ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9 azalarak 316 milyar dolar olarak gerçekleşti. Mali yılın sekizinci ayı olan mayıs ayı itibarıyla toplam bütçe açığı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14 artarak 1 trilyon 365 milyar dolara ulaştı.

Jeopolitik gelişmeler de yatırımcıların yakın takibinde. Dün akşam saatlerinde ABD'li yetkililer, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın bölgedeki olası huzursuzluk nedeniyle Bağdat Büyükelçiliği'ndeki zorunlu olmayan personeli geri çekmeye hazırlandığını açıkladı.

Yetkililer, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Bahreyn ve Kuveyt'teki zorunlu olmayan personel ve ailelerinin de bu ülkelerden ayrılmasına olanak tanıyacağını belirterek, ABD Savunma Bakanlığı'nın Bağdat'tan "olası bir tahliyeye" destek vermeye hazır olduğunu bildirdi.

Bu gelişmelerin ardından Brent petrolün varil fiyatı dün günü yüzde 4,8 artışla 69,4 dolardan tamamlarken, yeni işlem gününde 0,5 düşüşle 69 dolardan işlem görüyor.

Altının ons fiyatı, dün ABD ve Çin arasındaki anlaşma ve beklentilerin altında gelen enflasyon verisi sonrası gerilemesine rağmen, jeopolitik gerilimlerin artabileceğine dair haber akışı sonrasında günü yüzde 1 artışla 3 bin 355 dolardan tamamladı.

Yeni işlem gününde ons altın yükselişini sürdürürken, şu sıralarda yüzde 0,5 artışla 3 bin 373 dolardan alıcı buluyor.

ABD tarafındaki ticaret gelişmeleri ve olumlu enflasyon verileri sonrasında ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi düşüş serisini dört iş gününe taşıyarak yüzde 4,40'a kadar geriledi. Dolar endeksi ise güne yüzde 0,1 düşüşle 98,4 seviyesinden başladı.

Bu gelişmelerle birlikte dün New York Borsası'nda S&P 500 endeksi yüzde 0,27 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,50 değer kaybederken, Dow Jones endeksi yatay seyretti. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif başladı.

Avrupa borsalarında dün ABD ve Çin'in ticaret anlaşmasının detaylarının belirsizliği ve AB'nin ABD ile uzayan tarife müzakerelerinin etkisiyle İngiltere hariç negatif bir seyir izlendi.

Tarifelere yönelik müzakere süreçleri devam ederken, Avrupa Birliği'nin (AB) müzakere sürecinin henüz bir sonuca ulaşmaması ve müzakerelerin 9 Temmuz son tarihini aşabileceği beklentisi, şirketlerin ve yatırımcıların gelecek projeksiyonlarında belirsizliklere neden olmaya devam ediyor.

Öte yandan, AB Konseyi, NATO ve Birliğin tüm alanlarda karşılıklı işbirliğini geliştirme konusunda kararlı olduğunu ve bunun Avrupa'da savunma harcamalarının artırılmasını ele alan ortaklık yoluyla yapılması gerektiğini bildirdi.

Analistler, savunma sanayi harcamalarındaki artışların bölge genelindeki imalat sanayi aktivitesi için olumlu olduğunun altını çizdi.

Dün İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,13 değer kazanırken, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,36, Almanya'da DAX 40 yüzde 0,16 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,07 düştü. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar da yeni güne negatif başladı.

Asya tarafında ABD ile Çin arasındaki ticaret anlaşması bölgedeki risk algısını azaltırken, yatırımcıların anlaşmanın detaylarına odaklanması ve jeopolitik risklerin artabileceği endişesiyle karışık bir seyir izleniyor.

Bölgedeki yetkililerin ekonomi üzerine açıklamaları da yakından takip edilirken, dün açıklamalarda bulunan Japonya Başbakanı İşiba Şigeru, ABD ile gümrük vergisi müzakerelerinde istikrarlı bir ilerleme kaydedildiğini söyledi.

İşiba, hükümetin artan fiyat sorunlarını ciddiye aldığını belirterek, devlet maliyesini bozacak her türlü plana karşı ihtiyatlı olunması gerektiğini vurguladı.

Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,6 ve Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 yükselirken, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,6 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,8 düştü.

Dün alış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,28 değer kazanarak 9.686,11 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı haziran vadeli kontrat ise dün akşam seansında normal seans kapanışının yüzde 1 altında 10.808,00 puanda işlem gördü.

Dolar/TL, dün yatay seyirle 39,1710'dan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışının yüzde 0,1 üzerinde 39,2030'dan işlem görüyor.

Analistler, bugün yurt içinde sanayi üretimi, yurt dışında ise ABD'de üretici enflasyonu ve haftalık işsizlik maaşı başvurularının takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.700 ve 9.800 puanın direnç, 9.600 ve 9.500 seviyelerinin destek konumunda olduğunu ifade etti.

TRADING GÜNDEMİ

Piyasaların bugün takip edeceği önemli veriler:

10.00 Türkiye, nisan ayı sanayi üretimi

15.30 ABD, mayıs ayı Üretici Fiyat Endeksi

15.30 ABD, haftalık işsizlik maaşı başvuruları

ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER

ABD ve Çin Arası Ticaret Anlaşması: Anlaşmanın detayları ve sürdürülebilirliği konusundaki belirsizlik yatırımcıları temkinli olmaya itiyor.

Jeopolitik Gerilimler: Orta Doğu'daki potansiyel gerilimler yatırımcıların odağında.

FED'in Faiz Politikası: FED'in yıl içinde 2 faiz indirimi yapması bekleniyor.

Haber Merkezi