Güzel Fırsat! SGK girişi 2008 öncesi ve sonrası olanlara erken emeklilik geldi
Uzun süredir beklenen prim indirimi müjdesi geldi. Bağ-Kur’lular için 9.000 gün olan emeklilik şartı 7.200 güne düşüyor. Küçük esnaf, çiftçi ve kendi işini yapan vatandaşlar bu düzenleme sayesinde 5 yıl erken emekli olabilecek.
2008 yılında sosyal güvenlik kurumlarının tek çatı altında toplanmasıyla başlayan reform süreci, Bağ-Kur’lular açısından en çok prim eşitsizliğiyle tartışıldı. SSK’lılar 7.200 gün primle emekli olabilirken, Bağ-Kur’luların 9.000 gün çalışması gerekiyordu. Bu fark yıllardır tepkilere yol açarken, sonunda beklenen düzenleme Meclis gündemine geliyor.
Yeni düzenlemeyle birlikte küçük esnaf ve tarım Bağ-Kur’luları için prim gün şartı 7.200 güne indirilecek. Bu da 5 yıla kadar erken emeklilik anlamına geliyor.
BAĞ-KUR’LULAR İÇİN TARİHİ DÖNÜŞÜM
2008 yılında sosyal güvenlik sisteminde gerçekleştirilen büyük reformla SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı tek çatı altında birleşmişti. Ancak bu birleşme, uygulamada tüm sigorta kolları için eşit şartlar sağlamadı. En büyük eşitsizlik ise prim ödeme gün sayısında yaşanıyor. SSK’lı çalışanlar 7.200 gün ile emekli olabiliyorken, Bağ-Kur’lular için bu süre 9.000 günü buluyor. Bu fark, yıllardır Bağ-Kur'lular için erken emeklilik taleplerine neden oluyordu.
YENİ DÜZENLEME NE GETİRİYOR?
Yasa teklifine göre, Bağ-Kur kapsamında sigortalı olan kadın ve erkek çalışanlar için prim gün sayısı 9.000’den 7.200’e indirilecek. Bu da yaklaşık 5 yıl daha erken emeklilik imkânı anlamına geliyor. Örneğin, küçük esnaf, çiftçi ya da kendi adına çalışan vatandaşlar prim indirimiyle birlikte yaş şartını da yerine getirdiklerinde emekli olabilecek.
KİMLER YARARLANABİLECEK?
Düzenleme ilk etapta küçük esnaf ve tarım sektöründe çalışan Bağ-Kur’luları kapsayacak. Bakkal, kasap, kuaför, berber, manav, zanaatkâr gibi kendi adına ve hesabına çalışan kişiler ile tarım Bağ-Kur’una kayıtlı çiftçiler bu uygulamadan faydalanacak. Ancak yetkililer, ilerleyen aşamalarda düzenlemenin kapsamının genişletilebileceğini ve tüm Bağ-Kur’luları kapsayabilecek şekilde revize edilebileceğini belirtiyor.
YAŞ ŞARTI DEVAM EDECEK
Prim gün şartı düşse de, yaş koşulunda herhangi bir esneme olmayacak. Yani, 7.200 gün prim ödeyen bir Bağ-Kur’lu emeklilik için ayrıca yaşını da doldurmak zorunda olacak. Mevcut uygulamaya göre kadınlar için yaş sınırı 58, erkekler için ise 60. Yaş şartını sağlamadan yalnızca primle emekli olmak mümkün olmayacak.
DONDURULAN PRİMLER NASIL TAMAMLANACAK?
Geçmişte Bağ-Kur’lu olarak çalışmış ancak prim borcu nedeniyle kaydı dondurulmuş kişiler, “ihya” yöntemiyle dondurulmuş günlerini tekrar satın alabilecek. Eksik günlerini tamamlayan vatandaşlar böylece emeklilik hakkı kazanabilecek. İhya işlemleri için SGK’nın sunacağı yeniden yapılandırma kampanyaları takip edilecek.
EYT’LİLERE DE YENİ FIRSAT DOĞACAK MI?
Eğer düzenleme EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) kapsamındaki vatandaşları da içerirse, 8 Eylül 1999’dan önce Bağ-Kur girişi olanlar 9.000 günü beklemeden 7.200 gün ile emekli olabilecek. Böylece EYT’liler yaş koşuluna takılmadan daha erken emeklilik hakkı kazanabilecekler. Ancak bu noktada yasanın kapsamı henüz netleşmediği için kesin bilgi verilmiş değil.
FARKLI KURUMLARDA ÇALIŞANLAR NASIL ETKİLENECEK?
Hem Bağ-Kur hem SSK hem de Emekli Sandığı kapsamında çalışmış kişilerin emeklilik şartı, son 7 yıldaki prim yoğunluğu esas alınarak belirleniyor. Örneğin, son 7 yıl içinde 3.5 yıldan fazla (1.261 gün) SSK’ya prim ödemiş bir kişi, SSK şartlarıyla emekli olabiliyor. Bu kural yeni düzenlemeyle değişmeyecek. Düzenleme yalnızca Bağ-Kur’luların prim gün sayısını etkiliyor.
BAŞVURU GEREKECEK Mİ?
Prim indirimi düzenlemesi otomatik olarak SGK sistemine yansıtılacak. Yani Bağ-Kur’lu vatandaşların herhangi bir başvuru yapmasına gerek kalmayacak. Ancak emekli olmak isteyenlerin, yaş şartını doldurduktan sonra SGK’ya başvurması gerekecek. Otomatik prim gün indirimiyle birlikte emeklilik süreci daha kolay hale gelecek.
YASANIN HAYATA GEÇMESİ BEKLENİYOR
Şu an için düzenleme teknik hazırlık aşamasında. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile SGK’nın üzerinde çalıştığı taslağın önümüzdeki haftalarda Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunulması bekleniyor. Düzenleme yürürlüğe girdiğinde, ilk emeklilik başvurularının 7.200 gün üzerinden alınması sağlanacak.
ADİL EMEKLİLİK İÇİN YENİ DÖNEM BAŞLIYOR
Bağ-Kur’luların yıllardır süregelen “eşit prim günü” talebi nihayet karşılık buluyor. 9.000 prim günü zorunluluğu, 7.200’e düşürüldüğünde yalnızca emeklilik süresi kısalmayacak, aynı zamanda sosyal güvenlikte daha adil bir sistem oluşturulmuş olacak. Bu düzenleme ile hem küçük esnafın hem de çiftçinin omuzundaki yük hafifletilecek.
