Dolarizasyon 6 yılın zirvesinde: Artışın yarısı son bir ayda gerçekleşti
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'na yönelik operasyon sonrası piyasalarda yaşanan sarsıntı, TL'den kaçışı hızlandırdı. Yılın ilk 16 haftasında döviz mevduatları 16.9 milyar dolar artarken, bu yükselişin yarısı 19 Mart sonrası gerçekleşti. Yerli ve yabancı yatırımcıların dövize yönelimi, 2019 sonrası en hızlı yükselişe işaret ediyor.
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu'na yönelik 19 Mart'ta başlayan hukuki süreç, finans piyasalarında dalgalanmalara yol açarak hem yerli hem de yabancı yatırımcıların Türk Lirası'ndan (TL) uzaklaşmasına neden oldu. Dolarizasyonun arttığı bu dönemde, döviz mevduatları yılın ilk 16 haftasında, parite etkisinden arındırılmış olarak 16.9 milyar dolar gibi önemli bir artış gösterdi. Bu yükseliş, 2019'dan sonraki en hızlı artış olarak kayıtlara geçti ve bu artışın yaklaşık yarısı 19 Mart sonrasında gerçekleşti.
Ekonomim'den Şebnem Turhan'ın haberine göre, piyasalardaki bu sarsıntı, yerleşik yatırımcıların yeniden dövize yönelmesine sebep oldu. Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, 2019'un aynı döneminde görülen 21.2 milyar dolarlık artışın ardından, bu yılın ilk 16 haftasında da 16.9 milyar dolarlık bir yükseliş yaşandı. Bu durum, son altı yılın en yüksek dolarizasyon oranına işaret ederken, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verileri de bu eğilimi doğruluyor. İmamoğlu'nun gözaltına alınıp tutuklanmasıyla sonuçlanan 14 Mart haftasında %40.26 olan mevduattaki dolarizasyon oranı, 18 Nisan haftasında %42.5'e yükseldi. Sadece beş haftada mevduatlardaki dolarizasyon 2.2 puanın üzerinde artış gösterdi. 19 Mart'tan itibaren yerleşik yatırımcıların döviz mevduatlarındaki artış ise yaklaşık 9 milyar dolara ulaştı.
DÖVİZE YÖNELİMİN ARTIŞI VE MERKEZ BSI'NIN MÜDAHALESİ
Ekonomistler, TCMB ve uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları, Türkiye'de yerleşik yatırımcıların dövize olan eğiliminin artmasına dikkat çekiyor. TCMB Başkanı Fatih Karahan, ABD'de yaptığı sunumda döviz mevduatlarındaki değişime dikkat çekerken, S&P de Türkiye değerlendirme notunda, net döviz rezervlerindeki azalmanın yoğunlaşması durumunda notun düşürülebileceği uyarısında bulundu. 19 Mart'tan bu yana TCMB, artan döviz talebini karşılamak ve kurdaki yükselişi engellemek için döviz satışlarına devam ediyor. Ekonomistlerin hesaplamalarına göre, bu dönemde yaklaşık 50 milyar dolarlık satış yapıldı. Swap hariç net döviz rezervi, 19 Mart'tan itibaren 65.4 milyar dolardan 18 Nisan itibarıyla 20.4 milyar dolara gerileyerek 45 milyar dolarlık bir kayıp yaşandı.
YERLEŞİK YATIRIMCILARIN DÖVİZ MEVDUATLARINDAKİ ARTIŞ
TCMB'nin döviz satışlarının devam ettiği bu süreçte, yerleşik yatırımcıların döviz mevduatlarındaki artış hızı da yükseldi. 19 Mart'tan bu yana, yerleşik yatırımcıların döviz mevduatları parite etkisinden arındırılmış olarak 9 milyar dolara yaklaştı. Bu artışın 3.8 milyar doları yerleşik gerçek kişilerin döviz mevduatlarındaki artıştan, 4.9 milyar doları ise yerleşik tüzel kişilerin döviz mevduat artışından kaynaklandı. Geçen yılın sonundan bu yana bakıldığında ise toplam artış 16.8 milyar dolara ulaştı. Yani, 19 Mart'tan bu yana yaşanan artış, yıl başından itibaren yaşanan toplam döviz mevduat artışının yarısını oluşturuyor.
Haber Merkezi
