Avrupa Birliği Daha Esnek Bütçe Arayışında

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Brüksel'de düzenlenen 2025 yılı AB Bütçe Konferansı'nda yaptığı konuşmada, mevcut AB bütçesinin günümüzün jeopolitik ve ekonomik gerçeklerini yansıtmadığını vurguladı. Von der Leyen, bütçenin artık "var olmayan bir dünya" için tasarlandığını, artan gerilimler karşısında yetersiz kaldığını belirtti.

Von der Leyen, bütçenin sadece fonlar ve kurallardan ibaret olmadığını, insanların hayatlarını doğrudan etkilediğini dile getirdi. Bütçenin AB'nin temel unsurlarından biri olduğunu ve öncelikleri eyleme dönüştürdüğünü ifade etti.

Son beş yılda bütçenin sınırlarını zorladıklarını, her acil durumda kaynakları yönlendirmenin yollarını aradıklarını anlatan von der Leyen, Kovid-19 salgınında kurulan fon ile üye ülkeler için kaynak topladıklarını, acil durum kaynaklarını ekonomik toparlanma ve enerji güvenliğine yönlendirdiklerini hatırlattı. Sel, deprem gibi doğal afetler, Rusya-Ukrayna Savaşı ve enerji krizi gibi beklenmedik olaylara karşı bütçedeki tüm esneklikleri kullandıklarını belirtti.

AB BÜTÇESİNE YENİ BAKIŞ

Von der Leyen, mevcut bütçenin 2020 dünyası için tasarlandığını, ancak günümüzde jeopolitik gerilimlerin yükseldiğini, ticaret kurallarının yeniden yazıldığını, iklim değişikliği nedeniyle aşırı hava olaylarının arttığını ve teknolojideki değişimin hızlandığını ifade etti. "Daha esnek, kıvrak ve karşılık veren bir bütçeye ihtiyacımız var. Mevcut bütçenin yüzde 90'ı önceden tahsis edilmiş durumda" diyerek, 2019 ve 2020'de tasarlanan bir bütçeyle çalıştıklarını, ancak dünyanın çok değiştiğini vurguladı.

Mevcut bütçe kapsamında yüzde 4 esneklikle çalıştıklarına dikkat çeken von der Leyen, bu oranın hızlı yanıt vermek için yeterli olmadığını savundu. AB'nin önceliklerini finanse etmek için daha uyumlu çalışması gerektiğini belirten von der Leyen, "Harcama gücümüzü çok fazla araçta zayıflatıyoruz. Avrupa, ulusal ve bölgesel düzey ile özel sektör ve diğer kurumlar arasında yeterince koordinasyon sağlamıyoruz" eleştirisinde bulundu.

GELECEK BÜTÇE NASIL OLMALI?

En önemli konulara odaklanılması gerektiğini ve Avrupa fonlarına erişimin basitleştirilmesinin önemine değinen von der Leyen, her bölgenin kendine özgü koşulları ve sorunları olduğunu yineledi. Yeni bütçenin, yatırımlar ve reformlar için ulusal ve bölgesel ortaklıklar üzerine inşa edileceğini belirtti. Uyum politikası ve ortak tarım politikasının gelecekteki bütçede merkezi bir yer alacağını ifade etti.

AB fonlarının kullanımında hukukun üstünlüğüne saygının zorunlu olduğunu vurgulayan von der Leyen, bu konuda pazarlık yapılamayacağını söyledi. Yeni bütçenin basit, anlaşılır ve kullanımı kolay olması gerektiğini belirtti. AB bütçesinin yeni öncelikleri fonlaması ve Covid-19 kurtarma programı kapsamında alınan kredilerin geri ödemelerini finanse etmesi gerekeceğini anımsatan von der Leyen, bu yükün üye ülke bütçeleri tarafından tek başına kaldırılamayacağını, bu nedenle yeni öz kaynaklara ihtiyaç duyulduğunu ve bu konuda yeni teklifler üzerinde çalıştıklarını dile getirdi.

AB'nin uzun dönem bütçesi olan Çok Yıllı Mali Çerçeve (MFF), harcama kalemlerine ilişkin ödeneklerin yıllık tavanını önceden belirliyor. Kaynakların, AB'nin politika öncelikleri doğrultusunda dağılımını amaçlıyor. AB bütçesi, kurallar gereği harcamaların üst sınırlarının belirlendiği 7 yıllık dönemler için hazırlanıyor. 2021-2027 dönemi için belirlenen 1,2 trilyon Euro'yu aşan bütçeye, Kovid-19 nedeniyle 800 milyar Euro'luk ekonomik kurtarma paketi ilave edilmişti.

Uzun vadeli AB bütçesine ilişkin karar, AP onayı ve üye ülkelerin AB Konseyi'ndeki oy birliği ile belirleniyor. Bütçede gelir kalemleri, büyük ölçüde üye ülkeler tarafından bütçelerinden aktarılan kaynaklardan sağlanıyor ve denetimini merkezi Lüksemburg'da bulunan AB Sayıştayı yapıyor.

Haber Merkezi