KKM Hesapları Tarih Oluyor: Yeni Açılışlar ve Uzatmalar Durduruldu!

Türkiye iktidarı, Kur Korumalı Mevduat (KKM) sistemini sonlandırmak için önemli adımlar attı. Yapılan açıklamaya göre, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren Türk Lirası (TL) bazında yeni KKM hesapları açılamayacak. Mevcut TL dönüşümlü KKM hesaplarının vadeleri sona erdiğinde ise yenileme işlemi yapılmayacak. Buna karşın, döviz dönüşümlü KKM hesapları için yeni hesap açma ve vade sonunda yenileme işlemleri devam edecek.

KKM'nin Finansal Durumu

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, KKM sistemi 3.4 trilyon TL'lik bir rekor seviyeye ulaştıktan sonra 22 Aralık itibarıyla 2,65 trilyon TL seviyesine gerilemiş durumda. KKM'nin para birimi dağılımı hakkında net bir veri bulunmamakla birlikte, büyük bir bölümünün dövizden dönüştürülen mevduatlardan oluştuğu biliniyor.

KKM'nin Ekonomik Krize Cevabı

KKM, Türkiye Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından, dönemin Bakanı Nureddin Nebati'nin görevde olduğu 20 Aralık 2021 tarihinde açıklanmıştı. Bu sistem, AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "faiz neden, enflasyon sonuç" görüşünü benimseyen eski ekonomi yönetiminin, faiz oranlarını yükseltmeden kur kriziyle başa çıkmak amacıyla devreye sokulmuştu. KKM'nin temel amacı, dolarizasyonun önüne geçerek insanların döviz yerine KKM'ye yönelmesini sağlamaktı.

KKM Sisteminin İşleyişi

Bu sistemde, kişilerin döviz mevduatlarını bozdurarak veya mevcut TL mevduatlarını çeşitli vadelerle KKM hesabına geçirerek, hesap açılış tarihi itibarıyla TCMB döviz kuru üzerinden TL mevduatlarını dövize sabitlemeleri mümkün oluyordu. Böylece, kur artış riskinden korunma amaçlanıyordu. Vade sonunda, kur artışı faiz gelirinden fazla olduğu durumlarda, bu fark Hazine ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından karşılanacaktı. Bu yeni finansal ürün ile döviz riskinin ortadan kaldırılarak, dövize olan talebin azaltılması hedeflenmişti.

Beklentiler ve Gerçekler

Ancak, beklenen sonuçlar tam olarak elde edilemedi. Aralık 2021'de yaklaşık 16 TL seviyesinden 11 TL'ye düşen dolar kuru, neredeyse iki yıl sonra 30 TL'ye yaklaşmış durumda. Politika faizi, TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu döneminde yüzde 14'e düşürülmüştü. 2023 yılında TCMB Başkanlığı'na Hafize Gaye Erkan'ın getirilmesiyle birlikte, politika faizi yüzde 35'e yükseltildi. Bugün itibarıyla dolar/TL kuru 28,6 seviyesinde işlem görürken, enflasyon oranı yüzde 61,36 seviyesinde bulunuyor.

Başlangıçta, TL mevduatın kur farkları Hazine tarafından bütçeden, döviz tevdiatından gelen kur korumalı hesapların kur farkları ise Merkez Bankası tarafından ödeniyordu. Bu durum, ekonomik politikaların ve piyasa dinamiklerinin beklenenin aksine geliştiğini gösteriyor.