Borsa İstanbul'da Ciddi Düşüş

Borsa İstanbul'da yaşanan son gelişmeler, yatırımcılar ve ekonomi uzmanları için kaygı verici. BIST 100 endeksi yüzde 3,87 düşüşle kapandı ve bankacılık ile sanayi endeksleri sırasıyla yüzde 3,8 ve yüzde 3,5 kayıplar yaşadı. Endeks içindeki hemen hemen her hisse değer kaybetti. Geçtiğimiz hafta da endekste yüzde 5,5'lik bir düşüş yaşanmıştı.

Ekonomist Tuğba Özay'a göre, düşüşün ana sebebi mevduat faizlerindeki artış. Yüksek enflasyon ve düşük faiz ortamında borsa, yatırımcılar için ana araçtı. Ancak politika faizinin yüzde 42,50'ye yükselmesi ve piyasa faizlerinin yüzde 50'lere yaklaşmasıyla yatırımcılar mevduata yönelmeye başladı. Ekonomist Serdar Pazı ise Noel tatili nedeniyle yabancı piyasaların kapalı olmasının ve likidite azlığının da düşüşte etkili olduğunu belirtti.

Sosyal medyada ve bazı haber kaynaklarında, düşüşün manipülatif "operasyonlar" sonucu olduğu iddiaları dolaşmakta. Özellikle Gübretaş hissesinde yaşanan %10'luk düşüş ve 15 Aralık'tan bu yana %46,7'lik kayıp bu iddiaları destekler nitelikte. Muhalefet partisi CHP de borsada spekülasyon ve manipülasyon yapıldığını sürekli gündeme getiriyor.

Bu yıl Borsa İstanbul, rekor sayıda yatırımcı ve halka arzla dikkat çekti. Beş milyon yeni yatırımcıyla toplam yatırımcı sayısı 8,5 milyona ulaştı. Bu yıl 54 şirket halka arz edilerek 79,3 milyar lira fon sağlandı. Ernst Young raporuna göre, Türkiye Avrupa'da 3 milyar dolarlık halka arz büyüklüğü ile zirvede. Ancak, bu şirketlerin güçlü mali tabloları olmaması ve üretim potansiyellerinin zayıf olması eleştirildi.

Ekonomist Özay, şirketlerin gerçek değerinin, özellikle enflasyon muhasebesi ile ortaya çıkacağını düşünüyor. Enflasyon muhasebesi, yüksek enflasyon dönemlerinde mali tabloları düzelten bir yöntem. Türkiye'de bu muhasebenin yasalarla ne zaman ve nasıl uygulanacağı belirlenmiş durumda. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bu muhasebenin bankalar ve finans kurumları dışındaki şirketlere de uygulanacağını duyurdu.

BIST 100 endeksi, dolar cinsinden 2013 yılındaki 500 seviyesinden 2023'te yaklaşık 250 puana kadar geriledi. Yabancı yatırımcılar çıkış yapmış olsa da, önemli bir giriş henüz yaşanmadı. Ekonomist Pazı, endekste dolar bazında zirvelerin görülmesinin yabancı yatırımcının ilgisine, yerel seçimlere ve Fed politikalarına bağlı olduğunu vurguluyor. Borsada yabancı yatırımcıların oranı 2012 sonlarında %67 iken, bu yıl %34,67 seviyesine gerilemiş durumda. Bu gelişmeler, borsanın geleceği hakkında yeni soru işaretleri yaratıyor.